Miasto na pięciu wzgórzach
Lublin - miasto na pięciu wzgórzach nad rzeką Bystrzycą to jedno z najciekawszych miast Polski. Miasto o złożonej i barwnej historii, gdzie podziwiać można bogato zachowane pamiątki przeszłości zarówno w zbiorach muzealnych jak i w architekturze.
Lublin to jedno z najstarszych miast w Polsce którego początki sięgają wczesnego średniowiecza i czasów legendarnych. Badania archeologiczne potwierdziły, że grodzisko istniało tu już VI w. na terenie Wzgórza Czwartek. Pod władzę Piastów tereny Lublina trafiły dopiero w IX w. Wzgórze Czwartek to nie jedyne wzgórze na którym wyrosła osada. Niedalekim sąsiedztwie, po drugiej stronie rzeki, pojawiło się Wzgórze Zamkowe. Oprócz niego funkcjonowały także inne osady na Wzgórzach Grodzisko, Wzgórzu Staromiejskim i Wzgórzu Żmigród. Mimo upływu czasu wciąż widać jednak poszczególne odrębne ośrodki rozwijających niegdyś osobnych osad. Mijające wieki i rozwój miasta scalił je razem.
Lublin rozwijał się dzięki handlowi. Położony dogodnie na krzyżujących się szlakach oraz na pograniczu polsko- ruskim i polsko - litewskim zawsze przyciągał kupców. Swe prawa miejskie (1317) zawdzięcza Władysławowi Łokietkowi. Od tej daty zaczął się dynamiczny rozkwit miasta, a jego złote lata przypadły na czasy Jagiellonów. To tu na zamku lubelskim Jan Długosz pełnił rolę wychowawcy synów Kazimierza Jagiellończyka. Za czasów Kazimierza Wielkiego Lublin stał się ważnym punktem obronnym. Miasto zyskało mury obronne z całym systemem wież, baszt i bram. Część z nich przetrwało do dziś, a symbolem miasta jest Brama Krakowska. Handel napędzał życie miasta, którego kupcy jak i mieszkańcy od kolejnych władców otrzymywali liczne przywileje handlowe.
Jak podaje jeden z przewodników – „Lublin - w okresie głośnych w całej Europie jarmarków, stał się skupiskiem kupców przybyłych niemalże z całego świata. Wystawiano tu na sprzedaż wyroby niemieckich, włoskich i francuskich manufaktur, dywany z Turcji i Persji, sukno i wyroby z aksamitu z Włoch i Francji, płótno z Nadrenii, Flandrii i Francji, przyprawy i farby ze Wschodu, futra i skóry z Litwy, wino z Węgier, Mołdawii i Cypru, sól z Rusi i Wieliczki. Swoje towary sprzedawali kupcy różnych nacji: Niemcy, Francuzi, Włosi, Persowie, Turcy, Tatarzy, Ormianie. Dzięki międzynarodowym jarmarkom Lublin stał się wielkim centrum wymiany handlowej. Jarmarki były źródłem dochodu i bogactwa mieszkańców Lublina. Przyjeżdżający tu zatrzymywali się w karczmach, zajazdach, korzystali ze stajni, wynajmowali, a także dzierżawili piwnice, stragany, jatki. Wjeżdżając do miasta wnosili odpowiednie opłaty”.
Przełomowe w historii miasta znaczenia mała także unia polsko – litewska, która jeszcze bardziej zdynamizował rozwój miasta. To w Lublinie odbył się wielki sejm podczas którego podpisano Akt Unii Lubelskiej scalający dwa państwa - Polskę i Litwę. W XVI wieku Lublin uznawany był już nie tylko jako centrum regionu ale jako najznamienitsze miasto Korony. Miasto było siedzibą sejmów i zjazdów szlachty. Był jedną z dwóch stolic królestwa gdzie ulokowano Trybunał Główny Koronny. Swe pałace i dwory budowały tu znane rody – Gorajskich, Lubienieckich, Sobieskich, później Czartoryscy, Lubomirscy, Sapiechowie czy Potoccy. Lublin stał się wówczas jednym z głównych centrów kultury i sztuki. Przez wieki nie ominęły miasta również liczne pożary, wojny, najazdy i rabunki.
Mimo wszystko dzisiejszy Lublin zachwyca różnorodną i historyczną architekturą, szczególnie malowniczych renesansowych i klasycystycznych kamienic Starego Miasta. Nad miastem góruje wzgórze zamkowe i zamek mieszczący jeden z oddziałów Muzeum Narodowego z licznymi zbiorami malarstwa i zbiorów etnograficznych. Kaplica zamkowa Świętej Trójcy mieści unikatowe, zachowane w oryginale rusko – bizantyjskie freski stanowiące jeden z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce.
Lublin obecnie to miasto teatrów, galerii, muzeów, międzynarodowych festiwali, Jarmarku Jagiellońskiego i wielu popularnych imprez rozrywkowych. To miasto uniwersyteckie ze słynnym Katolickim Uniwersytetem Lubelskim oraz miasto licznych, zabytkowych kościołów niosących ducha czasów minionych oraz ożywionego życia religijnego.
Nie można też zapomnieć, że to w Lublinie ukrywano płótno Jana Matejki „Bitwa pod Grunwaldem” by uniknąć dostania się cennego zabytku polskiej sztuki w ręce hitlerowców.
Foto: Paweł Wieciech
Lublin
