Len, chaty z zwyżką i Święto Borówki - Orawski Park Etnograficzny
Orawski Park Etnograficzny w Zubrzycy Górnej położny jest nieopodal malowniczych szlaków na Babią Górę. Pokazuje dzieje, architekturę, kulturę materialną, społeczną i duchową regionu Górnej Orawy. W Polsce jest to trochę mniej znany region. Usytuowane w różnych miejscach w rozległym parku budynki pokazują życie nie tylko chłopów o różnym statusie materialnym ale również szlachty.
Szczególnie interesującym punktem jest połączenie i pokazanie dwóch kultur, dwóch fali osadniczych - pasterzy wołoskich przepędzających tu swoje stada z terenów Karpat Wschodnich oraz rolników napływających od północy z Małopolski. Historia tego parku sięga 1937 roku. To wówczas spadkobiercy sołtysiej rodziny Moniaków przekazali swój majątek Skarbowi Państwa w celu stworzenia w tym miejscu muzeum.
Obecnie mieści się tu kilkadziesiąt obiektów w tym lamus piętrowy i karczma z XVIII w., chałupy chłopskie, dwór szlachecki Moniaków, budynki przemysłu wiejskiego jak kuźnia, olejarnia, tartak, folusz, warsztaty do produkcji lnu czy pasieka. Uroku dodają przecinające teren parku górskie strumienie. Jest tu także dom Misińców, w którym gościł młody Karol Wojtyła, kiedy pracował przy budowie drogi przez Przełęcz Krowiarki oraz przeniesiony z Tokarni koło Myślenic kościół pw. Matki Boskiej Śnieżnej. Pochodzi z pierwszej połowy XVIII wieku. Na uwagę zasługują tzw. „orawskie chaty z wyżką”, charakterystyczne budownictwo drewniane tego regionu. To budynki z nadbudowanym piętrem, służącym do celów gospodarczych często jako spichlerz.
Muzeum prowadzi ożywioną działalność. Posiada bibliotekę, wydawany jest „Rocznik Orawski” i publikacje związane z Orawą. Odbywają się lekcje muzealne, wieczory tematyczne i wystawy czasowe. Corocznie odbywa się tu w lipcu Święto Borówki.
Foto: Paweł Wieciech